Wat vertelt een burn-out mij?

‘De laatste weken had ik geen eens tijd voor mijn boterham bij de lunch. Ik deed alles achter mijn laptop.’ Ze zat tegenover me en had nog maar net de energie om naar mijn praktijkruimte te komen. Sinds een paar weken was er een diagnose: burn-out. Voor het eerst praatten we erover. Ze kwam net na míjn lunch waarin ík achter mijn bureau mijn boterham had gegeten, nog ‘even snel’ de verslagen bijwerkend van de mensen die ik die ochtend had gezien. Ik voelde me betrapt.

Oprekken van grenzen

Soms zit het in kleine dingen die we veelvuldig doen: even niet voor onszelf zorgen, want nu geen tijd. Even de grenzen oprekken van wat eigenlijk prettig voelt. Alleen déze week 50 uur werken.

Als we de kleine keuzes maar regelmatig genoeg níet maken, dan ontstaat er op den duur een chronisch tekort. Bijvoorbeeld een tekort aan gezond eten, slapen, sporten, zelfzorg, emotionele of mentale zorg, aanwezigheid of verbinding. En voor we het weten overspannen we onszelf langdurig. We rekken onze grenzen steeds een klein beetje op, omdat het leven het nu van ons lijkt te vragen. En het is tenslotte maar tijdelijk, toch?

Overbelasting en uitputting

Burn-out ontstaat niet in 1 keer, het ontstaat door de gestapelde ervaringen van het over je grenzen gaan of niet eens weten dat je grenzen hebt. Structureel te veel overnemen van je collega’s ‘omdat jij het veel sneller kan’ of ‘beter ziet’. Structureel te veel ballen in de lucht houden, want ‘als jij het niet doet, wie dan wel?’ of omdat ‘het nu eenmaal veel is met een huis vol kinderen, een partner met een nieuwe baan en een nascholingstraject in de avonduren.’ Hierdoor voelen we ons op den duur emotioneel uitgeput of overbelast, trekken we ons steeds ietsje meer terug uit ons sociale leven en ervaren we een continu gevoel van stress.

Uitputting door structurele overvraging van ons sympathische zenuwstelsel (dat je nodig hebt voor beweging, vechten en vluchten) is ook zo’n lekkere aanjager van overspanning of burn-out. In onze maatschappij, waarin we de hele tijd ‘aan’ staan, is het eerder uitzondering dan regel dat je sympathische zenuwstelsel in balans is met je parasympatische zenuwstelsel (dat je nodig hebt voor rust en vertering). En hierdoor kun je je rusteloos, overprikkeld of nerveus gaan voelen. Alsof er altijd een snaar ‘aangespannen’ staat.

Hoe stel ik gezonde grenzen?

Als je jezelf herkent in een of meer aspecten van wat ik hier omschrijf, dan hoef je nog niet in een burn-out te zitten, maar je beweegt er misschien wel naar toe. Denk er vooral dán eens over na om mee te doen aan de nieuwe online-training: Hoe (her)stel ik gezonde grenzen? Hierin ga ik uitgebreid in op de oorzaken van burn-out, zoals het niet goed weten wat je gezonde grenzen zijn, je behoeften niet goed kennen, niet weten waar jouw verantwoordelijkheid ophoudt en die van een ander begint.  We kijken ook naar wat ons zenuwstelsel ons wil vertellen, zodat we gezonde keuzes kunnen maken en structureel minder stress ervaren.

Door mijn dappere coachee leerde ik die dag om áltijd ruimte te nemen voor mijn boterham, hoe druk ik ook denk te zijn. Kleine momentjes inbouwen om tot rust te komen, bleek ook voor mij een goede tip die ik nog altijd oefen in mijn dagelijks leven.

Spreekt dit artikel je aan? Meld je dan aan voor de online-training: Hoe (her)stel ik gezonde grenzen? Lees ook eens de boeken van Ontdek je Heilige Graal. Ben je nieuwsgierig geworden naar wat we allemaal organiseren? Geef je dan op voor één van onze events. Je kunt ook eens luisteren naar onze podcast voor meer inspiratie. Aflevering 38 gaat over burn-out.

Ik ben Rianne van Kuil, auteur van Ontdek je Heilige Graal – Jouw heldenreis van trauma naar heling, trauma- en ervaringsdeskundige en podcastmaker. Ik geloof dat volledige heling van trauma mogelijk is en begeleid mensen op die reis.